Ο σπουδαίος σεναριογράφος Terry George, που ξεχώρισε για ταινίες όπως το In the Name of the Father και το The Boxer για τις ταραχές στη Βόρεια Ιρλανδία, αλλά και το Hotel Rwanda για τους καταδιωκόμενους πολίτες της φυλής των Τούτσι, αναλαμβάνει τα σκηνοθετικά ηνία και στρέφει το βλέμμα του σε ένα συγκλονιστικό γεγονός που άλλαξε το ρου της παγκόσμιας ιστορίας. Με επίκεντρο το επίμαχο θέμα της γενοκτονίας των Αρμενίων, Η Μεγάλη Υπόσχεση διηγείται μια επική ερωτική ιστορία που θέλει τους ταλαντούχους Christian Bale (American Psycho, The Dark Knight) και Oscar Isaac (Star Wars: The Force Awakens, Ex Machina) να διεκδικούν την καρδιά της γοητευτικής Charlotte le Bon (The Walk), ενώ η μοίρα τους φέρνει κοντά εξαιτίας των κοσμοϊστορικών γεγονότων που έλαβαν χώρα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1914. Πλέκοντας αριστοτεχνικά το προσωπικό με το ιστορικό, ο σκηνοθέτης «στήνει» μια υπερπαραγωγή με φόντο μια χώρα σε αναβρασμό και με ήρωες που γίνονται αναπάντεχα μάρτυρες σε μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του 20ου αιώνα.

Σύνοψη:

1914. Ο Μεγάλος Πόλεμος παραμονεύει και η Οθωμανική Αυτοκρατορία καταρρέει. Η Κωνσταντινούπολη, η ζωντανή, πολυπολιτισμική πρωτεύουσα, είναι έτοιμη να παραδοθεί στο χάος. Ο Michael Boghosian (Oscar Isaac) φτάνει στον κοσμοπολίτικο κόμβο ως φοιτητής ιατρικής αποφασισμένος να φέρει τη μοντέρνα ιατρική στο χωριό της καταγωγής του στη Νότια Τουρκία, όπου Τούρκοι μουσουλμάνοι και Αρμένιοι χριστιανοί ζουν ειρηνικά για αιώνες.

Ο φωτορεπόρτερ Chris Myers (Christian Bale) βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη για να καλύψει γεωπολιτικά θέματα. Είναι αφοσιωμένος στον έρωτα του για την Ana (Charlotte le Bon), μια καλλιτέχνιδα Αρμένικης καταγωγής που συνοδεύει από το Παρίσι μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα της. Όταν ο Michael συναντήσει την Ana, η κοινή καταγωγή τους πυροδοτεί το πάθος μεταξύ τους και ο ανταγωνισμός ξυπνάει ανάμεσα στους δύο άντρες. Όσοι οι Τούρκοι συνασπίζονται με τους Γερμανούς και η Αυτοκρατορία στρέφεται βίαια εναντίον των εθνικών μειονοτήτων της, οι δύο άντρες πρέπει να συμφιλιωθούν για να επιβιώσουν από τα γεγονότα που απειλούν τις ζωές τους.

Κάποιες υποσχέσεις δίνονται και κάποιες ξεχνιούνται. Η πιο σημαντική είναι να μείνουν ζωντανοί και να πουν την ιστορία όπως την έζησαν.

Διάρκεια: 134’

12 Οκτωβρίου στους κινηματογράφους από τη Feelgood

Σημείωμα του σκηνοθέτη Terry George

Οι ταινίες που έχω αγαπήσει και θαυμάσει πιο πολύ είναι αυτές που παρουσιάζουν στο κοινό μεγαλειώδεις ιστορίες. Ταινίες που μας βυθίζουν στην ιστορία με έναν σπλαχνικό και μοναδικό τρόπο: σπουδαίες ταινίες βασισμένες σε πραγματικές ιστορίες, όπως Schindler’s List, The Killing Fields, Reds, The Battle of Algiers και τα ιστορικά δράματα όπως A Man for All Seasons, Doctor Zhivago και Apocalypse Now.

Μέσα σε λίγες ώρες αισθανόμουν θυμό, φόβο, συμπόνοια, πραγματική θλίψη και καμιά φορά πραγματική χαρά. Κανένα άλλο κινηματογραφικό είδος δεν με έχει συγκινήσει μ’ αυτόν τον τρόπο. Έφευγα από το σινεμά συντετριμμένος. Αξέχαστοι χαρακτήρες με είχαν οδηγήσει σε ιστορικές στιγμές.

Ως δημιουργός, η πρόκληση ήταν να βρω ιστορίες και χαρακτήρες που μου επιτρέπουν να ταξιδέψω το κοινό σε μία χρονική στιγμή για την οποία δεν ξέρουν πολλά, και να τους δείξω ότι το ανθρώπινο πνεύμα μπορεί να επιβιώσει και να θριαμβεύσει στις πιο αντίξοες συνθήκες. Αυτό ήταν το κίνητρο για μένα και τον συν-σεναριογράφο μου στις ταινίες In the Name of the Father και The Boxer, τον Jim Sheridan, και η πρόκληση που είχα να αντιμετωπίσω ως σκηνοθέτης με τα Some Mother’s Son και Hotel Rwanda.

Τρία χρόνια πριν, μου προσέφεραν ένα σενάριο του Robin Swicord. Η Μεγάλη Υπόσχεση είναι μια ερωτική ιστορία στα χρόνια της αρμένικης γενοκτονίας, μιας από τις μεγαλύτερες και λιγότερο γνωστές εγκληματικές πράξεις του 20ού αιώνα: ήταν η απόπειρα να εξαλειφθεί ένα ολόκληρο έθνος, που σχεδόν εξαφανίστηκε από τα βιβλία εξαιτίας της συλλογικής άρνησης και της πολιτικής σκοπιμότητας. Είναι μια ιστορία που πιστεύω ότι απαιτεί να ειπωθεί κινηματογραφικά. Για έμπνευση έψαξα τους μεγάλους κινηματογραφικούς μετρ. Από τον David Lean που μας πήγε στη Ρωσική Επανάσταση με το Dr. Zhivago και στον Ιρλανδικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας με το Ryan’s Daughter και τον Warren Beatty που μας επέτρεψε να ζήσουμε τη Ρωσική Επανάσταση μέσα από τα μάτια του John Reid στο Reds. Και οι δύο αξιοποίησαν το στοιχείο της αγάπης για να καθηλώσουν το κοινό. Αφηγήθηκαν σπουδαίες ερωτικές ιστορίες, αναπόσπαστα συνυφασμένες με τα κοσμοϊστορικά γεγονότα. Όσο εμείς ερωτευόμαστε τους χαρακτήρες, μαθαίνουμε για τα βάσανα τους, τη χαρά και τον πόνο που ένιωσαν ως μέρος της ιστορίας.

Σκηνοθετώντας τη Μεγάλη Υπόσχεση, είχα μια πραγματικά μοναδική ιστορία και την ευκαιρία να δουλέψω με απίστευτα ταλαντούχους ανθρώπους, όπως τους Christian Bale, Oscar Isaac και Charlotte Le Bon, για να αφηγηθώ μια ερωτική ιστορία που ελπίζω να αιχμαλωτίσει το κοινό, αλλά και να το μεταφέρει στη συμφορά που βρήκε τους Αρμένιους το 1915. Να δώσει την ευκαιρία στους θεατές να γίνουν μάρτυρες πραγματικών ιστορικών γεγονότων, να νιώσουν χαρά και φόβο, να δουν το κουράγιο, τη θλίψη και τη λύτρωση. Κυρίως, ελπίζω ότι η ταινία θα εκπαιδεύσει το κοινό για ένα γεγονός που

αξίζει να αναγνωριστεί, να το θυμόμαστε και να το τιμούμε σε όλον τον κόσμο. Υπάρχει πιο σπουδαία ευκαιρία από αυτή για έναν δημιουργό;

Συνέντευξη με τον Oscar Isaac

Ντρέπομαι που αγνοούσα την ιστορία και μέρος της διαδικασίας ήταν να ψαρέψω πληροφορίες από το μυαλό του Terry που είχε κάνει όλη την έρευνα και κατείχε όλα τα περιστατικά. Διάβασα αναφορές που είχαν δώσει αυτόπτες μάρτυρες, όπως για παράδειγμα ένα εγγόνι που είχε δει τη γιαγιά του να σκοτώνεται μπροστά του, ακατανόητα πράγματα, πέρα από κάθε φαντασία. Σπάνια γίνονται τέτοιες ταινίες, ταινίες για κάτι βαθύ κι αληθινό. Όσο για το πολιτικό ζήτημα, νομίζω ότι ισχύει μόνο για την άλλη πλευρά. Δεν είναι προβοκάτσια, μιλάμε για την αλήθεια. Χρειάστηκε πολλή συγκέντρωση, προετοιμασία, έρευνα και την κρίσιμη στιγμή να προσευχηθείς ότι θα βγει αυτό και να το ζήσεις πραγματικά και όχι μόνο στο μυαλό σου. Έκανε πολλή ζέστη στο γύρισμα κάθε μέρα και σε μία κρίσιμη σκηνή ο ουρανός συννέφιασε και όλα είχαν τη συνεισφορά τους στο κλίμα αυτής της σκηνής. Πηγή: www.youtube.com/watch?v=oL2J19duVLE

Συνέντευξη με τον Christian Bale

Τι ήταν αυτό που σας έκανε να πείτε ότι πρέπει να κάνετε αυτή την ταινία;

Συνεχώς είμαι στα πρόθυρα της παραίτησης. Μισώ αυτό που κάνω, αλλά το αγαπώ την ίδια στιγμή. Και καμία φορά, έρχεται κάτι που εκπλήσσομαι κι εγώ ο ίδιος που το διάλεξα. Αυτό με κάνει να συνεχίζω. Μπορεί να καταλήξω σε μεγάλα λάθη, αλλά και σε ευτυχή ατυχήματα. Αυτή η ταινία οφείλεται στην έλλειψη παιδείας μου. Δεν είχα ιδέα για τη γενοκτονία των Αρμενίων, δεν την είχα καν ακουστά. Δεν πολυπάταγα στο σχολείο και δεν άκουγα και πολλά όταν ήμουν παρών, πιθανόν να μας το είχαν μάθει κι εγώ να μην το άκουσα και ντράπηκα λίγο, γιατί όταν διάβασα το σενάριο, παρακολουθούσα ειδήσεις και μου είχε κινήσει το ενδιαφέρον η φρίκη αυτού που συνέβαινε στους Κούρδους Γεζίντι εκείνη την περίοδο. Αν θυμάστε, είχε συμβεί κάτι τραγικό καθώς ήταν περικυκλωμένοι σε ένα βουνό και τους πολιορκούσε ο ISIS. Διάβαζα ένα σενάριο που διαδραματιζόταν πριν από 100 χρόνια και υπήρχαν άνθρωποι σε ένα βουνό σε πολιορκία, που τους σκότωσαν, οπότε αυτό μου έμαθε πολλά. Με έκανε να συνειδητοποιήσω πόσο εύκολο είναι να συμβούν συγκλονιστικές στιγμές στην ιστορία, αλλά να θαφτούν κιόλας. Κατάλαβα ότι αυτή η έλλειψη συνεπειών από τη γενοκτονία των Αρμενίων θα μπορούσε να προκαλέσει πολλές ακόμα γενοκτονίες. Υπάρχει και το σχόλιο του Χίτλερ αν θυμάται κανείς τη γενοκτονία των Αρμενίων. Από τότε που έγινε η ταινία, προσέχω ακόμα περισσότερο τη σημασία της καλής δημοσιογραφίας. Μετά μίλησα με τον σκηνοθέτη και τους παραγωγούς και μου είπαν ότι είναι η πρώτη ταινία που το 100% των εισπράξεων θα πήγαινε στο Enough Project, που έχει να κάνει με τη γενοκτονία και τις αποδείξεις ότι έγινε. Ήταν ειλικρινείς, δεν εννοούσαν ένα απειροελάχιστο ποσό, αλλά το 100%, κι αυτό με κινητοποίησε. Μετά μου άρεσε αυτή η φιλοδοξία του Terry που του αρέσουν οι συναρπαστικές, ρομαντικές επικές ταινίες. Το Doctor Zhivago του David Lean, το Reds του Warren Beatty που τα θαυμάζει και ήθελε να κάνει μια τέτοια απόπειρα.

Είναι δύσκολο να γίνουν τέτοιες ταινίες σήμερα;

Συνέβη γιατί είχαμε μόνο έναν χρηματοδότη, τον Kirk Kerkorian. Πολλοί έχουν προσπαθήσει να κάνουν ταινία για τη γενοκτονία των Αρμενίων, έχουν γίνει κάποιες, αλλά όχι αυτής της κλίμακας. Ο ίδιος ο Kirk Kerkorian όταν διοικούσε τη MGM δεν μπορούσε να κάνει αυτή την ταινία, παρά τις καλές του προθέσεις. Αλλά κάθε φορά έβρισκε εμπόδια εξαιτίας συμφερόντων που δεν ήθελαν να γίνει η ταινία. Οπότε πήρε χρόνια κι αυτό με είχε ιντριγκάρει πολύ.

Πώς νιώθετε για την απροθυμία της Τουρκίας να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων;

Είναι κάτι που προκαλεί σύγχυση, γιατί οι αποδείξεις είναι αδιάψευστες. Η Αμερική είχε πολλούς συμμάχους στην Τουρκία τότε. Οι ίδιοι οι Τούρκοι σύμμαχοι έδωσαν στοιχεία για το τι συνέβαινε. Φωτογραφικές αποδείξεις δεν ήταν εύκολο να φτάσουν γιατί οι τουρκικές αρχές το απαγόρεψαν, παρά ταύτα υπήρχε ένας Γερμανός φωτογράφος που το κατέγραψε με φωτογραφίες. Όμως μιλάμε για την κατάρρευση μιας αυτοκρατορίας και τη γέννηση ενός νέου έθνους. Ίσως οι άνθρωποι δεν θέλουν να δουν τις οδύνες του τοκετού και να αναγνωρίσουν τη θηριωδία που έλαβε χώρα. Οι Αρμένιοι, ναι θέλουν και οι Έλληνες και οι Σύριοι. Αλλά από την άλλη είναι και το θέμα των αποζημιώσεων και της στρατηγικής θέσης της Τουρκίας. Υπάρχει λόγος που κανένας Πρόεδρος δεν έχει χρησιμοποιήσει τον όρο γενοκτονία. Αλλά ο Πάπας τη χρησιμοποιεί και μετά από 100 χρόνια περισσότεροι ηγέτες ανά τον κόσμο θα αποκαλούν το γεγονός με αυτή τη λέξη.

Τι θα θυμάστε από τα γυρίσματα;

Υπάρχει μια σκηνή σε ένα ποτάμι, που μου είχε εντυπωθεί όταν έκανα την έρευνα μου, γιατί είναι πολύ βάρβαρη. Ο Terry δεν ήθελε να τη δείξει κι αυτό μου έκανε εντύπωση. Ήθελε η ταινία να έχει και εκπαιδευτικό χαρακτήρα και να τη βλέπουν και νέοι άνθρωποι χωρίς να είναι ακραία σοκαριστική. Οπότε υπάρχει αναφορά ή υπονοείται το τι συμβαίνει εκτός κάδρου, αλλά όχι πολύ ξεκάθαρα. Αυτή η μέρα θα μου μείνει αξέχαστη. Και για τον λόγο ότι πολλοί άνθρωποι που συμμετείχαν, είχαν συγγενείς που είχαν άμεση εμπλοκή με το περιστατικό, οπότε αυτή η μέρα ήταν πολύ οδυνηρή για εκείνους. Πηγή: http://collider.com/christian-bale-the-promise-the-prestige-interview/#directing

Πώς η Μεγάλη Υπόσχεση μεταφέρει την ιστορική θηριωδία στη μεγάλη οθόνη. Μια συνέντευξη με τον παραγωγό Eric Esrailian

Στις αρχές του 20ου αιώνα, λίγο πριν την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, μια ομάδα ηγετών, γνωστή ως Three Pashas ξεκίνησαν μια καμπάνια για να μετακινήσουν τον αρμένικο πληθυσμό από την Τουρκία, έναν πληθυσμό που είχε για πολλά χρόνια ζήσει εκεί ειρηνικά. Το κατάφεραν σπρώχνοντας ολόκληρα χωριά στην έρημο της Συρίας, όπου λιμοκτονούσαν, ενώ σκότωναν αυτούς που αρνήθηκαν να φύγουν. Ο όρος γενοκτονία δεν είχε ακόμα εφευρεθεί, αλλά σχεδόν όλοι οι ιστορικοί που έχουν ειδικευτεί στις θηριωδίες των πολέμων και στις γενοκτονίες δίνουν αυτόν τον χαρακτηρισμό σ΄ αυτό που συνέβη στους Αρμένιους στις αρχές του 1915. Με βάση υπολογισμούς, 800.000 με 1.5 εκατομμύριο Αρμένιοι πέθαναν μέσα σε εκείνη την επταετία. Μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση της Τουρκίας αρνείται ότι συνέβη η γενοκτονία.

Αυτή η γενοκτονία προκάλεσε την πρώτη προσφυγική κρίση του 20ου αιώνα. Ο Kirk Kerkorian, πρώην ιδιοκτήτης του MGM Grand Casino και της Metro-Goldwyn Mayer Pictures και γνωστός φιλάνθρωπος, καταγόταν από μια από τις πολλές αρμένικες οικογένειες που μετανάστευσαν εξαιτίας της κρίσης. Για χρόνια, ο Kerkorian έτρεφε την επιθυμία να μεταφέρει τη γενοκτονία των Αρμενίων στο σινεμά, παρά τον κλιμακούμενο εκφοβισμό από την πλευρά της κυβέρνησης της Τουρκίας.

Πριν πεθάνει το 2015, ο Kerkorian συνάντησε τον Eric Srailian, έναν γιατρό αρμενικής καταγωγής και μαζί δημιούργησαν τη Survival Pictures, μια εταιρεία παραγωγής με επίκεντρο την αφήγηση ιστοριών με κοινωνικό αντίκτυπο. Ο Esrailian ενδιαφερόταν για την ιστορία της γενοκτονίας από την εποχή που σπούδαζε στο UC Berkeley.

Αυτή η συνάντηση οδήγησε στη Μεγάλη Υπόσχεση. «Ο Kirk φανταζόταν ότι η ταινία θα είναι μια αναφορά σε κλασικές ταινίες όπως το Doctor Zhivago και το Lawrence of Arabia» επισημαίνει ο Esrailian. «Δεν θέλαμε ένα μάθημα ιστορίας. Θέλουμε να συγκινηθεί το κοινό και να χαθεί σε μία περίοδο της ιστορίας μέσα από την ταινία». Στην πραγματικότητα, ο Esrailian είχε την ιδέα το σενάριο να επικεντρωθεί στον Michael και την οικογένεια του, ενώ ο σκηνοθέτης Terry George έβαλε τον χαρακτήρα του Christopher Myers στην ιστορία. «Τον καιρό της γενοκτονίας των Αρμενίων, το περιστατικό καταγραφόταν εντατικά στο Associated Press. Οπότε το να μπει ο χαρακτήρας του Myer πήγε την ταινία σε άλλο επίπεδο, όχι μόνο με αφηγηματικούς όρους, αλλά και από κοινωνική άποψη» εξηγεί ο Esrailian.

Η έμφαση στον κοινωνικό αντίκτυπο ξεπερνά την παραγωγή της ταινίας. Ο Kerkorian ήθελε να δωρίσουμε όλα τα έσοδα της Survival Pictures σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Οπότε αυτό θα κάνουμε σ’ αυτή την ταινία» λέει ο Esrailian. «Είμαστε περήφανοι που έχουμε την ευκαιρία να μοιραστούμε αυτή την ιστορία και ενθαρρύνουμε όποιον δει την ταινία να σχηματίσει τη δική του άποψη» λέει ο παραγωγός. Πηγή: www.dailycal.org/2017/04/17/the-promise-eric-esrailian-armenian-genocide-christian-bale-oscar-isaac-kirk-kerkorian/

12 Οκτωβρίου στους κινηματογράφους από τη Feelgood