Μια διπλά ευχάριστη έκπληξη θα ταράξει απόψε το βράδυ τα νερά του χοροθεατρικού σύμπαντος της πόλης. Όχι μόνο θα δούμε ένα αριστουργηματικό έργο να «μεταφράζεται» μέσω της εκφραστικής διόδου του flamenco, αλλά θα δούμε επιτέλους μια παράσταση με αρχή, μέση και τέλος. Η ομάδα χορού Arroyo Nuevo ζωντανεύει μέσα στο «σπίτι» της, τη «Δεσποινίδα Τζούλια». Αναζητά νικητές και ηττημένους στην προαιώνια κι αδιάλειπτη μονομαχία άντρα και γυναίκα.

H θηλυκή ενέργεια άσκησε μια αλλόκοτη κι αντιφατική έλξη στη ζωή του συγγραφέα. Όπως έγραψε σ’ ένα θεατρικό του σημείωμα ο Άγγελος Τερζάκης, ο Αυγούστος Στρίντμπεργκ, συνειδητοποίησε «όσο κανένας άλλος το δραματικό, το σχεδόν μοιραίο βάρος του θηλυκού στοιχείου μέσα στη ζωή… Έβλεπε στην πάλη άντρα – γυναίκας μια στοιχειακή αναμέτρηση, που παίρνει διαστάσεις φυσικού νόμου».
Ο χορογράφος και σκηνοθέτης της παράστασης, Σταύρος Λίτινας, θα μας πάει ένα ταξίδι ως άψογος «οικοδεσπότης». Ευτυχώς, δεν ακολουθεί την πεπατημένη πολλών καταξιωμένων καλλιτεχνών του είδους, που εμφανίζονται στη χώρα μας μόνο και μόνο για να ρευστοποιήσουν το όνομα που κάποτε δημιούργησαν, χωρίς να προτείνουν τίποτε νεότερο στο φιλοθεάμον κοινό.

Ποια ήταν τα κίνητρα που σας ώθησαν στην επιλογή του συγκεκριμένου έργου;
Ο μηχανισμός επιβολής της εξουσίας που σε ένα δεύτερο επίπεδο είναι εμποτισμένο όλο το κείμενο. Σε φοβίζω και έτσι ασκώ πάνω σου εξουσία… μπορώ να σε χειραγωγήσω. Είναι ο μηχανισμός που εφαρμόζεται σε εθνικό επίπεδο σήμερα στην Ελλάδα.

Υπάρχουν κοινά σημεία της εποχής συγγραφής του, με τη σημερινή, που ζητούν ανάδειξη;
Αν σκεφτώ μόνο τη δυτική κοινωνία και την εξέλιξή της, ενδεχομένως να δυσκολευτώ να βρω αντιστοιχίες. Το έργο γράφτηκε σε μια εποχή που η ισότητα των φύλων ήταν ακόμη ζητούμενο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σήμερα κοινωνίες στις οποίες οι Τζούλιες ανεξάρτητα από την κοινωνική τους θέση δεν τιμωρούνται ακόμη και με θάνατο. Παρόλα αυτά θεωρώ ότι η διαχρονικότητα του έργου κατά κύριο λόγο βασίζεται στη σχέση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου και στο μηχανισμό επιβολής της εξουσίας, στο δίπολο δηλαδή «φόβος – εξουσία».

Η επιλογή του χώρου πραγμάτωσης της παράστασης παραπέμπει στις προτιμήσεις του συγγραφέα («έργο δωματίου»). Το ακολουθήσατε κατ’ επιλογή, ή, υπάρχει κάποιος άλλος σκηνοθετικός λόγος που υπογραμμίζει την απόφαση σας;
Εύστοχη ερώτηση. Ναι, ακολουθώ τις προτιμήσεις του συγγραφέα. Είναι ένα έργο στο οποίο ο ίδιος, ως πρωτοπόρος της εποχής του, προτείνει την κατάργηση της κλασικής σχέσης κοινού και σκηνής. Έτσι τοποθετώ το κοινό πάνω στο πλατό της δράσης σε απόσταση αναπνοής.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που σας δίνει η μεταφορά του έργου μέσω του flamenco;
Χρησιμοποιώ το flamenco σαν εργαλείο και όχι ως φολκλόρ. Έχει αστείρευτη δύναμη, γιατί αντλεί από το σκοτεινό, απ’ τον πυρήνα, όχι γιατί ξεπήδησε κάποτε από μια βασανισμένη μήτρα με πόνο, μα κυρίως γιατί κουβαλά τον πόνο, τον πρωτόγονο, την πρώτη εκείνη άναρθρη κραυγή του ανθρώπου απέναντι στο θάνατο. Σε αντίθεση με άλλους χορούς, διεγείρει έντονα την ακοή. Είναι χορός κρουστός που όλες του οι κινήσεις γειώνονται με κρότο την στιγμή που το σώμα παλεύει να κρατηθεί ψηλά. Ο έντονος ρυθμός, οι απότομες ρωγμές σιωπής και ακινησίας, οι παλμικοί κραδασμοί και γενικά το σύνολο της υλικής αναταραχής συστήνουν μια γλώσσα αμιγώς θεατρική. Μια γλώσσα που μας βοηθά να προσλαμβάνουμε ερεθίσματα με την πίσω όψη του μυαλού, με τη ράχη του σώματος, μέσω ενός νευρικού μαγνητισμού που ξυπνά τη φαντασία και τις αισθήσεις.

Ποια είναι τα στοιχεία στα οποία δώσατε περισσότερη έμφαση στον κινησιολογικό σχεδιασμό;
Η αιτία που κινεί τα σώματα πριν αρθρωθεί ο λόγος, τη στιγμή δηλαδή της εισπνοής. Δεν ακολουθώ παθητικά μια παντομιμική στάση περιγραφής, αλλά αντίθετα, αναζητώ τις δυναμικές σχέσεις που ανασυστήνουν νοηματικά το κείμενο, ακόμα κι αν αυτές βρίσκονται σε κόντρα σχέση με αυτό. Στο συγκεκριμένο κείμενο οι διάλογοι υποκινούνται διαρκώς από μια αιτία και δεν είναι δέσμιοι μιας αλγεβρικής συμμετρίας. Η αφήγηση είναι ρευστή με αναδρομές και επαναλήψεις, όπως συμβαίνει και στη ζωή. Η διαχείριση του «χρόνου» στις δράσεις (π.χ. με αργή, μη ρεαλιστική γραφή), λειτουργεί ως χρονικός μεταλλάκτης ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν, ανάμεσα στο ονειρικό και το πραγματικό, ενώ κάποιες φορές τονίζει την ιδιαίτερη σημασία που αποκτά στην τροπή και την εξέλιξη της ιστορίας ένα συμβάν.

Σε ποια στοιχεία επικεντρωθήκατε ως προς την έκφραση των χαρακτήρων;
Στις σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στα πρόσωπα κατά την εξέλιξη της ιστορίας. Στις δράσεις που οδηγούν σε δράσεις ενεστωτικά και όχι σε αυτές που προκύπτουν από το παρελθόν των προσώπων που ελλείψει λόγου είναι αδύνατον να καταστούν αντιληπτές.

Η Τζούλια και ο Ζαν δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν από τη μοίρα τους. Η σημερινή κοινωνία, μπορεί;
Μόνο αν καταφέρει να ξεπεράσει το φόβο της, τον φόβο δηλαδή της απώλειας των κεκτημένων, θα μπορέσει να παροπλίσει τους εξουσιαστές της.

Τι επιθυμείτε να έχει εισπράξει ο θεατής, φεύγοντας από την παράσταση;
Την ανάγκη να ανατρέξει και να διαβάσει, ή να ξαναδιαβάσει, το έργο αυτού του σπουδαίου δραματουργού.

Behind the scenes

Διανομή ρόλων
Δεσποινίς Τζούλια: Εύα Παρασκευοπούλου
Ζαν: Σταύρος Λίτινας
Κριστίν: Αλίνα Αναστασιάδη.
Αφήγηση: Άντζελα Μπρούσκου

Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στις 11 Οκτωβρίου – για 40 παραστάσεις
Arroyo Nuevo, Μ. Αλεξάνδρου 128,  Κεραμεικός, Τηλ: 210 34 69 575
Τιμές: Γενική είσοδος: 12 ευρώ, μειωμένο: 8 ευρώ.
τηλ. κρατήσεων: 210 34 69 575

Δήμητρα Μπαλτούνα